چرا موسیقی ایرانی امروز یکنواخت شده است؟ راه نجات: بازگشت به اصالت

موسیقی ایرانی در گذر زمان: از شکوه تا یکنواختی
امروزه بسیاری از هنردوستان و موسیقی شناسان بر این باورند که موسیقی ایرانی به سمتی رفته که یکنواختی و تکرار بر نوآوری و اصالت چیره شده است. اما ریشه این مشکل کجاست؟ چرا دیگر کمتر اثری مانند تصنیف‌های استاد ایرج خواجه‌امیری یا تکنوازی‌های استاد جلیل شهناز خلق می‌شود؟

پاسخ در گذشته نهفته است !
به نظر می‌رسد یکی از دلایل اصلی این یکنواختی، فاصله گرفتن از اصالت موسیقی دستگاهی ایران و کم‌توجهی به آثار نسل طلایی موسیقی ماست. استادانی مانند پرویز یاحقی، جلیل شهناز و ایرج خواجه‌امیری با تسلط بی‌نظیر بر ردیف‌های موسیقی ایرانی و خلاقیت در اجرا، آثاری ماندگار خلق کردند که امروزه الگوی بی‌بدیلی برای هنرجویان است.

راه نجات موسیقی ایرانی در دستان شماست!
نوازندگان نسل طلایی مانند جلیل شهناز و پرویز یاحقی رازهایی در اجرا داشتند که امروز در نت‌های دقیق آثار آن‌ها نهفته است. این صفحات نت اصلی ترین کلید بازسازی اصالت موسیقی ایرانی هستند؛ همان چیزی که بسیاری از هنرمندان امروز از آن غافل شده‌اند!

بحران یکنواختی در موسیقی ایرانی: چرا آثار امروز به پای استادانی چون شهناز و خواجه‌امیری نمی‌رسند؟

این روزها اگر به موج جدید موسیقی ایرانی گوش بسپاریم، با انبوهی از آثار تکراری و فاقد اصالت روبرو می‌شویم. بسیاری از تولیدات موسیقایی امروز در چرخه‌ای بی‌پایان از تقلیدهای سطحی و ملودی‌های کلیشه‌ای گرفتار آمده‌اند. اما کافیست برای لحظه‌ای به آثار جاودانه‌ای مانند تارنوازی‌های استاد جلیل شهناز یا آوازهای مسحورکننده ایرج خواجه‌امیری گوش فرا دهیم تا دریابیم موسیقی اصیل ایرانی چه عمق، احساس و خلاقیت بی‌نظیری می‌توانست داشته باشد.

بررسی آثار بزرگان موسیقی ایرانی میتواند تا حدودی پاسخگوی سوال ما باشد:

• تارنوازی استاد شهناز: مدرسی از ظرافت و بداهه‌پردازی

هر اجرای استاد جلیل شهناز گنجینه‌ای از نوازندگی خلاقانه بود. ایشان با تسلط کم‌نظیر بر ردیف موسیقی ایرانی و تکنیک‌های پیشرفته تارنوازی، هر بار تفسیری جدید از یک قطعه ارائه می‌داد.

ظرافت‌هایی مانند:

• استفاده ازمضراب‌های متنوع و سایه‌روشن‌های صوتی
• تحریرهای پیچیدهو گلیساندوهای حساب‌شده
• بداهه‌نوازی‌های هوشمندانهکه هرگز تکراری نبودند

• . آواز استاد خواجه‌امیری: تلفیق بی‌نظیر شعر و موسیقی

استاد ایرج خواجه‌امیری با صدای گرم و تحریرهای استثنایی خود، نمونه‌ای کامل از آواز اصیل ایرانی را به نمایش گذاشت. ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد اجرای ایشان شامل:

• تلفیق عمیق شعر و موسیقی با درک کامل از مفاهیم اشعار
• تحریرهای حساب‌شده که هر کدام بیانگر حالتی خاص بودند
• ملودی‌پردازی‌های مبتکرانه در چارچوب موسیقی دستگاهی
• . خلاقیت در چهارچوب اصالت
  برخلاف تصور رایج، نوازندگان گذشته در عین پایبندی به اصول موسیقی دستگاهی، خلاقیت‌های فردی چشمگیری داشتند. این دقیقاً نقطه‌ای است که بسیاری از موزیسین‌های امروزی در آن دچار اشتباه می‌شوند. یا به تقلید خشک می‌پردازند یا بی‌ضابطه نوآوری می‌کنند.

راه نجات: بازگشت به اصول با نگاهی نو